Φωνάζει με την πίκρα του απερχόμενου; Εκφράζει πάγιες θέσεις της αμερικανικής διπλωματίας που δεν επηρεάζονται από πολιτικές αλλαγές; Μιλά εξ ονόματος της «βαθιάς διοίκησης Μπους», που θέλει να πλήξει την κυβέρνηση Καραμανλή για το βέτο και τους αγωγούς; Μήπως απλώς λέει δημόσια αυτά που εδώ και καιρό έλεγε σε ιδιωτικές συναντήσεις;
Οι παρεμβάσεις του Αμερικανού πρέσβη κ. Ντάνιελ Σπέκχαρντ τις τελευταίες μέρες για τα χρέη των δημόσιων νοσοκομείων σε αμερικανικές φαρμακοβιομηχανίες, για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και για τα εξοπλιστικά προκάλεσαν στην Αθήνα μπερδεμένες αντιδράσεις: εκνευρισμό για τις πιέσεις να εξοφληθούν παλιά «γραμμάτια» σε μια δύσκολη οικονομική συγκυρία, ανακούφιση γιατί υπενθυμίζεται η δημοφιλής στην κοινή γνώμη απόσταση του κ. Κ. Καραμανλή από την Ουάσιγκτον και την απορία πότε θα φυσήξει ο φρέσκος αέρας του Μπαράκ Ομπάμα πάνω από τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις.
Αρμόδιοι κυβερνητικοί κύκλοι προεξοφλούν ότι ο πρέσβης των ΗΠΑ δεν πρόκειται να μακροημερεύσει εδώ. Υποστηρίζουν ότι είναι «εκλεκτός» του «φίλου των Σκοπίων» κ. Ντάνιελ Φριντ, ο οποίος ήδη μαζεύει τους φακέλους από το γραφείο του στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Και πιστεύουν ότι εκπληρώνει εντολές αξιωματούχων που θέλουν -στο λίγο χρόνο που τους μένει μέχρι την 20ή Ιανουαρίου, όταν ο Τζορτζ Μπους θα παραδώσει την εξουσία- να εκδικηθούν την κυβέρνηση Καραμανλή για την ανυπακοή της στο σχέδιο Ανάν, στο Σκοπιανό, στην ενεργειακή πολιτική. Οι ίδιοι κυβερνητικοί κύκλοι μάλιστα διαβεβαιώνουν ότι μόνο πολιτικά κέρδη αποφέρει η ανάδειξη της ψυχρότητας των σχέσεων του κ. Κ. Καραμανλή με το αμερικανικό σύστημα εξουσίας που σε λίγο καιρό θα αποχαιρετήσει τον κόσμο όλο.
Υπάρχει, ωστόσο, και άλλη ανάλυση. Παράγοντες της ελληνικής διπλωματίας εκφράζουν την ανησυχία τους για το βάθος του ρήγματος στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις και για τις πραγματικές δυνατότητες επούλωσης των τραυμάτων. Λένε, δηλαδή, ότι η γραφειοκρατία είναι εξαιρετικά ισχυρή στην αμερικανική εξωτερική πολιτική, ότι έχει συνέχεια και συνέπεια τέτοια, ώστε δεν θα επηρεαστεί δραματικά από την αποχώρηση της Κοντολίζα Ράις και της ομάδας της. Σύμφωνα με αυτή την αντίληψη, ακόμη και αν υπάρξει νέα σημειολογία στις διμερείς σχέσεις επί των ημερών Ομπάμα, είναι επιπόλαιο να πιστέψει κανείς ότι η Ουάσιγκτον δεν θα ζητεί επιτακτικά την πώληση αμερικανικών οπλικών συστημάτων και δεν θα δυσφορεί με τα ανοίγματα στη Μόσχα ή στο Πεκίνο.
Είναι αλήθεια ότι οι τελευταίες παρεμβάσεις του Αμερικανού πρέσβη έγιναν σε ένα περιβάλλον που ευνοεί δεύτερες σκέψεις για τις προθέσεις του: στον απόηχο δυσμενών για την κυβέρνηση δημοσκοπήσεων, σε συγκυρία δηλαδή πολιτικής αδυναμίας του Μεγάρου Μαξίμου, και παραμονές της επίσκεψης του Κινέζου προέδρου η οποία διαφημίστηκε ως ιστορικής σημασίας και πυροδότησε κύματα «φιλοκινεζισμού» που απλώθηκαν οριζόντια στο πολιτικό προσωπικό. Είναι επίσης αλήθεια ότι το μήνυμα «δώστε τα λεφτά που χρωστάτε στους Αμερικανούς φαρμακοβιομήχανους» ο κ. Ντάνιελ Σπέκχαρντ το έχει μεταφέρει κατ’ επανάληψιν και αρμοδίως προς την κυβέρνηση.
Αλλά έχει διαφορετική πολιτική αξία και δύναμη ένα τελεσίγραφο κεκλεισμένων των θυρών από μία δημόσια σύσταση. Πολύ περισσότερο όταν την επόμενη μέρα θύμισε όλα τα δεινά της ελληνικής οικονομίας, το υψηλό έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, τη χαμηλή ανταγωνιστικότητα και τη γραφειοκρατία που πλήττει την επιχειρηματικότητα. Πολύ περισσότερο όταν είχε προηγηθεί η υπόδειξή του για επιλογές εξοπλιστικών με κριτήριο τη σχέση «ποιότητας και τιμής», με σαφές υπονοούμενο ότι πρέπει να προτιμηθούν αμερικανικά προϊόντα έναντι ρωσικών και ευρωπαϊκών.
Τι συμβαίνει, λοιπόν, και έγινε τόσο δυσάρεστος ο Αμερικανός πρέσβης; Το βέβαιο είναι ότι μίλησε κατόπιν οδηγιών από την Ουάσιγκτον. Η πορεία των πραγμάτων θα δείξει εάν εκφράζει απλώς το «παλιό» ή αν γνωρίζει το «νέο».
Η υπουργός Εξωτερικών κυρία Ντόρα Μπακογιάννη θα έχει την ευκαιρία την προσεχή εβδομάδα να αποχαιρετήσει την ομόλογό της Κοντολίζα Ράις στο Ελσίνκι, στο περιθώριο της Συνόδου των ΥΠΕΞ του ΟΑΣΕ. Η ελληνική προεδρία του ΟΑΣΕ που θα ξεκινήσει τον Ιανουάριο θα της δώσει την ευκαιρία να έρθει σε άμεση επαφή με την επόμενη ηγεσία της αμερικανικής διπλωματίας που, εκ των πραγμάτων, θα ασχοληθεί με την κρίση στον Καύκασο. Η φιλοδοξία της Αθήνας για μια Σύνοδο Κορυφής στην οποία θα καθίσουν στο ίδιο τραπέζι οι ηγέτες των ΗΠΑ και της Ρωσίας Ομπάμα και Μεντβέντεφ είναι ένας καλός λόγος για να μη θέλει να εγκαταλείψει το ΥΠΕΞ η κυρία Μπακογιάννη, που ενδιαφέρεται αποδεδειγμένα για τα επικοινωνιακά «μπουμ».
Προσδοκίες
Η Αθήνα περιμένει πολλά από την αλλαγή κυβέρνησης στις ΗΠΑ. Τα τηλέφωνα σε ανθρώπους του περιβάλλοντος του Μπαράκ Ομπάμα δίνουν και παίρνουν. Και είναι ήδη στους σχεδιασμούς μια επίσκεψη στην Ουάσιγκτον με αφορμή την επέτειο της 25ης Μαρτίου, όταν παραδοσιακά πραγματοποιείται εορταστική τελετή στο Λευκό Οίκο. Εάν υπάρξει η δυνατότητα για μία -έστω σύντομη- συνάντηση του πρωθυπουργού με τον Μπαράκ Ομπάμα, ο κ. Καραμανλής θα περάσει τον Αταλαντικό. Εάν όχι, θεωρείται βέβαιο από αρμόδιες πηγές ότι η κυρία Ντόρα Μπακογιάννη θα βρίσκεται εκεί. Και ότι, ανεξαρτήτως του τι πραγματικά θα ειπωθεί ή δεν θα ειπωθεί, το μήνυμα που θα εκπεμφθεί θα είναι πλήρες αισιοδοξίας και αυτοπεποίθησης για την επόμενη μέρα στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις.
Υπάρχουν, πάντως, και απαισιόδοξοι στον κόσμο της ελληνικής διπλωματίας. Εκείνοι που πιστεύουν ότι η θέση της χώρας στον παγκόσμιο γεωπολιτικό χάρτη βρίσκεται πολύ χαμηλά και ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν κάποιο ρόλο να της αναθέσουν αυτή τη στιγμή, ούτε στα Βαλκάνια ούτε στη Μέση Ανατολή.
Με βάση αυτό το απαισιόδοξο σκεπτικό, η Τουρκία θα είναι και για τη διοίκηση Ομπάμα στρατηγικός εταίρος για τη διαχείριση της κρίσης με το Ιράν, για την απεμπλοκή από το Ιράκ, για τη νέα τάξη πραγμάτων στον Καύκασο, για το διεμβολισμό της Ευρωπαϊκής Ενωσης, για την προσέγγιση Ισραήλ - Συρίας σε βάρος της Χεζμπολάχ και για τον έλεγχο των ενεργειακών δρόμων.
Πιέσεις για Ελληνες στρατιώτες στο Αφγανιστάν
Η ευφορία της Αθήνας για την εκλογή Ομπάμα δεν αποκλείεται να ανακοπεί βίαια αν ή όταν ζητηθεί επίμονα η αποστολή στρατιωτικής δύναμης στο Αφγανιστάν, όπως προβλέπουν διπλωματικές πηγές.
Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ έχει υποσχεθεί σταδιακή απομάκρυνση των Αμερικανών από το Ιράκ και επίταση της προσπάθειας στο Αφγανιστάν, η επιτυχία της οποίας προϋποθέτει ανθρώπινο δυναμικό, δηλαδή «κρέας για την κρεατομηχανή», σύμφωνα με έκφραση αρμόδιου διπλωμάτη. Ηδη, κορυφαίος Ελληνας πρέσβης έχει εισηγηθεί γραπτώς, σύμφωνα με πληροφορίες, στην ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών ότι πρέπει να αναθεωρηθεί η απόφαση για μη στρατιωτική εμπλοκή στο Αφγανιστάν. Το σκεπτικό του είναι ότι πρόκειται για μονόδρομο και ότι κάποια στιγμή δεν θα είναι ρεαλιστική αυτή η στάση και θα οδηγήσει σε πλήρη απομόνωση στο εσωτερικό του ΝΑΤΟ. Η συγκεκριμένη εισήγηση μάλιστα λαμβάνει υπ’ όψιν της τη νέα πολιτική πραγματικότητα στις ΗΠΑ και τις δυνατότητες ραγδαίας βελτίωσης των σχέσεων Αθήνας - Ουάσιγκτον.
Κύκλοι του Πενταγώνου απαντώντας σε σχετική ερώτηση του ΕΤ.Κ απέκλεισαν κατηγορηματικά αυτό το ενδεχόμενο, εκφράζοντας μάλιστα εκνευρισμό για τη συγκεκριμένη εισήγηση. Δεν είχαν, πάντως, απάντηση για το πώς και με ποιο κόστος θα αποκρουσθεί το αναμενόμενο από πολλές πλευρές αίτημα που δεν αποκλείεται να τεθεί ταυτοχρόνως από τους δημοφιλείς εδώ Μπαράκ Ομπάμα και Νικολά Σαρκοζί.
Η Γαλλία, σε επίπεδο ΥΠΕΞ και Αμυνας, έχει ήδη θέσει το θέμα της αποστολής δυνάμεων στο Αφγανιστάν από όλους τους εταίρους και συμμάχους. Και δεν είναι λίγοι αυτοί που πιστεύουν ότι κορυφαίο θέμα στην ατζέντα Ομπάμα-Σαρκοζί, όταν συναντηθούν για πρώτη φορά επισήμως, θα είναι η διαμόρφωση κοινού σχεδίου δράσης για την καταπολέμηση της διεθνούς τρομοκρατίας, αρχής γενομένης από το Αφγανιστάν. Σε μια τέτοια περίπτωση, δεν είναι απίθανο να διαμορφωθεί ένα νέο δόγμα κατά το οποίο «όποιος δεν είναι μαζί» τους, το λιγότερο, δεν θα είναι εγκάρδιος φίλος τους…
ΣΠΑΝΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ
Ελεύθερος Τύπος
http://www.e-tipos.com/newsitem?id=63392
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου